Baptyści: Mistrzowie wolności religijnej

“[…] zostaliście powołani do wolności; tylko nie używajcie wolności jako okazji dla ciała, ale przez miłość służcie sobie nawzajem”.
Galacjan 5:13

Znany pastor baptystów George W. Truett (1867-1944) w kazaniu na temat baptystów i wolności religijnej zacytował amerykańskiego historyka George’a Bancrofta, który powiedział: “Wolność sumienia, nieograniczona wolność umysłu, była od samego początku trofeum baptystów”.

Truett zacytował również stwierdzenie angielskiego filozofa Johna Locke’a: “Baptyści byli pierwszymi głosicielami absolutnej wolności, sprawiedliwej i prawdziwej wolności, równej i bezstronnej wolności”.

Walka o wolność religijną

Rzeczywiście, baptyści byli jednymi z liderów w walce o wolność religijną, ale przez długi czas ponosili za to ogromne koszty. W rzeczywistości wolność religijna była i nadal jest bardzo rzadka. W pierwszych dniach ruchu chrześcijańskiego urzędnicy państwowi poważnie prześladowali chrześcijan. Przez całe średniowiecze i erę reformacji protestanckiej wolność religijna praktycznie nie istniała, ponieważ zarówno kościół rzymskokatolicki, jak i protestancki korzystały z pomocy rządów, aby prześladować tych, którzy nie zgadzali się z ich doktrynami.

W Anglii Thomas Helwys (ok. 1556-1616), uznawany za pierwszego pastora baptystów na angielskiej ziemi, odważył się zakwestionować roszczenia króla do autorytetu w sprawach religijnych. Helwys napisał w 1612 roku broszurę zatytułowaną The Mystery of Iniquity (Tajemnica nieprawości) i wysłał jej kopię z autografem do króla Jakuba I z osobistą inskrypcją, w której oświadczył: “Król jest śmiertelnym człowiekiem, a nie Bogiem, dlatego nie ma władzy nad nieśmiertelnymi duszami swoich poddanych, aby ustanawiać dla nich prawa i zarządzenia oraz ustanawiać nad nimi duchowych panów”.

Za odważną deklarację baptystycznych przekonań o wolności religijnej, król Jakub wtrącił go do więzienia, gdzie zmarł… za sprawę wolności religijnej, nie tylko dla baptystów, ale dla wszystkich ludzi. Wielu innych cierpiało za tę sprawę. Na przykład John Bunyan (1628-1688), autor Pilgrim’s Progress, przez wiele lat cierpiał w angielskim więzieniu, ponieważ jako baptystyczny pastor nie akceptował ograniczeń wolności religijnej.

W Ameryce Roger Williams (1603-1683) był prześladowany za swoje poglądy na temat wolności religijnej. W styczniu 1636 r. uciekł z Massachusetts i schronił się u indiańskich przyjaciół. Wiosną założył kolonię Rhode Island z gwarancją wolności sumienia dla wszystkich obywateli. Pomógł również założyć pierwszy kościół baptystów na półkuli zachodniej.

Wolność religijna była jednak towarem deficytowym w całym Nowym Świecie. Baptyści podjęli wysiłki na całym wschodnim wybrzeżu, aby doprowadzić do wolności religijnej. Baptyści byli publicznie chłostani, więzieni i karani grzywnami przez urzędników państwowych, a także bici i wyśmiewani przez ludzi niesympatyzujących z ich sprawą.

Wreszcie, dzięki wysiłkom liderów takich jak Isaac Backus (1724-1806) w Nowej Anglii i John Leland (1754-1841) w Wirginii, głos baptystów, do którego dołączyli inni, został wysłuchany. Na przykład, Leland podobno spotkał się z Jamesem Madisonem pod dębem w Orange County w Wirginii i zapewnił, że Madison zobowiąże się do pracy nad poprawką do nowej konstytucji w celu zapewnienia wolności religijnej. Konstytucja Stanów Zjednoczonych, początkowo wadliwa ze względu na brak gwarancji wolności religijnej, została zmieniona pod przewodnictwem Madisona, aby zapewnić taką gwarancję. Po raz pierwszy w historii naród zapewnił swoim obywatelom pełną wolność religijną.

Podstawy wolności religijnej

Dlaczego baptyści byli gotowi zapłacić tak wysoką cenę za wolność religijną? Dlaczego nie zadowolili się zwykłą tolerancją, ale zamiast tego prowadzili kampanię na rzecz wolności religijnej, nie tylko dla siebie, ale dla wszystkich? Odpowiedź można znaleźć w podstawowych przekonaniach baptystów na temat natury wiary chrześcijańskiej.

Baptystyczne przywiązanie do wolności religijnej jest ściśle związane z innymi biblijnymi prawdami, które składają się na baptystyczną mozaikę wierzeń i praktyk. Wolność jest ich integralną częścią.

– Wolność podążania za Chrystusem. Biblia ujawnia, że Jezus jako Pan wzywa ludzi do naśladowania Go (Mt 7:21-27; 16:24-25). Naśladowanie to ma być jednak dobrowolne, nigdy przymusowe. Co więcej, ludzie powinni być wolni w podążaniu za Chrystusem, a nie powstrzymywani przez jakikolwiek kościół czy rząd. Zbawienie w Chrystusie jest odpowiedzią wiary na Bożą łaskę daru Jego Syna (Efezjan 2:8-10). Wolność głoszenia, słuchania i odpowiadania na tę dobrą nowinę nigdy nie powinna być ograniczana.

– Wolność czytania i interpretowania Biblii. Biblia jest autorytatywna dla wiary i praktyki. Baptyści podkreślają, że każda osoba, która odpowiada wiarą w Chrystusa, staje się wierzącym kapłanem z daną przez Boga kompetencją do rozumienia i stosowania Biblii pod przewodnictwem Ducha Świętego. Ani kościół, ani urzędnicy państwowi nie powinni utrudniać studiowania Biblii ani dyktować, czego Biblia naucza. Każda osoba powinna mieć swobodę robienia tego dla siebie.

– Wolność bycia ochrzczonym. Baptyści podkreślają, że chrzest powinien być udzielany tylko komuś, kto dobrowolnie zobowiązuje się do wiary w Chrystusa (Rzymian 6:3-5; Kolosan 2:12). Chrzest nigdy nie powinien być na nikim wymuszany. Nikt też nie powinien uniemożliwiać danej osobie podjęcia decyzji o przyjęciu chrztu.

– Wolność wyboru i wspierania kościoła. Biblia naucza, że kościół jest dobrowolną społecznością ochrzczonych wierzących w Chrystusa, którzy dobrowolnie wspierają jego posługę (Dzieje Apostolskie 2:47; 2 Koryntian 9:7). Dlatego też baptyści zdecydowanie sprzeciwiają się koncepcji kościoła wspieranego przez państwo lub wykorzystywania funduszy podatkowych do finansowania posługi kościoła.

– Wolność zarządzania kościołem. W Chrystusie i dzięki Duchowi Świętemu wierzący kapłani są kompetentni do rządzenia sobą w autonomicznym kościele (Dz 6:1-6; 13:1-3; 1 Kor 5:1-13). Dlatego też powinni oni mieć swobodę czynienia tego niezależnie od wysiłków kontroli ze strony władz kościelnych lub rządowych, o ile nie zagraża to zdrowiu i bezpieczeństwu publicznemu.

– Wolność świadczenia i posługiwania. Baptyści wierzą, że wierzący kapłani są odpowiedzialni za dzielenie się ewangelią z innymi i usługiwanie innym w imieniu Chrystusa. Dlatego baptyści podkreślają, że ludzie powinni mieć swobodę ewangelizowania i usługiwania bez ingerencji jakichkolwiek ludzkich władz (Dzieje Apostolskie 5:29-42).

Zastosowanie wolności religijnej

Baptyści w przeszłości zapłacili wielką cenę za zapewnienie wszystkim wolności religijnej. Co dzisiejsi baptyści powinni zrobić z tym cennym dziedzictwem?

– Strzeż wolności religijnej. Wieczna czujność jest ceną wolności, w tym wolności religijnej. Wystarczy pokolenie lub dwa, by przez zaniedbanie stracić to, co wiele pokoleń zyskało dzięki poświęceniu.

– Kontynuuj wysiłki na rzecz wolności religijnej. Wielu ludzi na świecie wciąż nie żyje w miejscu, w którym panuje wolność religijna. Nadal istnieją prześladowania ze strony władz religijnych i rządowych.

– Postępuj odpowiedzialnie z wolnością religijną. Korzystaj z wolności poprzez uważne studiowanie Biblii, bycie wspierającym członkiem kościoła, dzielenie się ewangelią z innymi i życie w zgodzie z naukami Jezusa.

– Utrzymanie rozdziału kościoła od państwa. Następstwem wolności religijnej jest przyjazny rozdział organizacji religijnych od władzy rządowej. Baptyści byli orędownikami tej koncepcji i powinni nadal to robić.

– Używaj wolności dla dobra innych. Paweł napisał: “Zostaliście powołani do wolności; tylko nie używajcie wolności jako sposobności dla ciała, ale z miłości służcie jedni drugim” (List do Galacjan 5:13). Tak więc mamy wykorzystywać naszą wolność nie samolubnie, ale służąc potrzebom ludzi na całym świecie.

Wnioski

W wielkim niebezpieczeństwie i przy ogromnym poświęceniu baptyści pomogli zapewnić wolność religijną rzeszom ludzi w tym pokoleniu. Teraz do dzisiejszych baptystów należy pomoc w zachowaniu tego cennego dziedzictwa dla następnych pokoleń.

“Niemożliwe jest zdefiniowanie baptystów poza ich oddaniem zasadzie całkowitej wolności religijnej”.
William R. Estep
Dlaczego baptyści?